پرورش طیور از سالیان بسیار دور یکی از کلیدی ترین فعالیت های تامین نیاز غذایی انسان ها بوده و همچنان نیز یکی از مهمترین فعالیت ها به شمار میرود. شاید در دهه های گذشته باور این موضوع که ارزش ذاتی پرورش طیور هم تراز با سایر فعالیت های زیر بنایی مانند کشاورزی می باشد سخت بوده اما امروزه بسیاری از افراد از این موضوع آگاه هستند. در واقع گوشت و تخم حاصل از پرورش انواع طیور یکی از ارکان تامین انواع پروتئین های بدن انسان بوده و جایگزینی برای آنها وجود ندارد. یکی مواد مهمی که در هنگام پرورش طیور و در مرغداری ها کمتر به آن توجه میشود تامین رطوبت سالن پرورش مرغ است. رطوبت محیط در اصل بر روی متابولیسم ، تنظیم دمای بدن و حتی میزان مصرف غذای طیور تاثیر مستقیم میگذارد. به همین دلیل دانستن اهمیت و تأثیرات رطوبت در مرغداری و چگونگی مدیریت صحیح آن برای هر مرغداری امری حیاتی می باشد.
اهمیت رطوبت در سالن مرغداری
تامین رطوبت مطلوب در سالنهای مرغداری محیطی سالم و مناسب برای پرندگان ایجاد میکند. خوب است بدانید که وجود رطوبت در مرغداری همانند شمشیر دو لبه بوده و رطوبت بیش از حد میتواند منجر به رشد قارچها و باکتریها شود که بیماریهای تنفسی و عفونی را در پی دارد. از سوی دیگر، رطوبت کم باعث خشکی مخاط و افزایش غبار و آمونیاک میشود که خود میتواند سلامت پرندگان را تحت تأثیر قرار دهد. بنابرین تامین رطوبت مرغداری می بایست بصورت صحیح و اصولی انجام شود. رطوبت ایده آل نه تنها به حفظ سلامت پرندگان کمک میکند، بلکه به بهینهسازی مصرف غذا و افزایش بهرهوری نیز منجر میشود.
تأثیر رطوبت بر سلامت و بهره وری طیور
رطوبت مطلوب در سالن مرغداری میتواند به طور مستقیم بر سلامت و بهرهوری طیور تأثیر بگذارد. پرندگان در محیطهایی با رطوبت مناسب سیستم تنفسی سالمتری دارند و کمتر به بیماریهای تنفسی و عفونی دچار میشوند. همچنین رطوبت مناسب میتواند به حفظ دمای بدن پرندگان کمک کرده و از استرس گرمایی میان آنها جلوگیری کند که این مسئله نیز بر رشد و تولید مؤثر است. علاوه بر این محیطی با رطوبت کنترلشده از تجمع آمونیاک و غبار که میتوانند بر سلامت پرندگان تأثیر بگذارند جلوگیری میکند. در نتیجه، مدیریت دقیق و هوشمندانهی رطوبت میتواند به کاهش مرگ و میر، افزایش سرعت رشد و بهبود کیفیت محصول نهایی منجر شود. در ادامه موارد نامبرده را بصورت دقیق تر بررسی میکنیم :
تنظیم دمای بدن و جلوگیری از استرس گرمایی
پرندگانی مانند مرغ ، بلدرچین ، بوقلمون و… میتوانند خود دمای بدن خود را تنظیم کنند ؛ با این حال این توانایی بصورت محدود بوده و همیشه کارساز نیست. رطوبت مناسب محیط مرغداری به طیور کمک میکند تا تبادلات حرارتی خود را با محیط پیرامون خود بهتر انجام دهند دچار عارضه هایی مانند استرس گرمایی نشوند. استرس گرمایی میتواند منجر به کاهش اشتها، بیحالی و کاهش رشد شود.
کنترل آمونیاک و جلوگیری از بیماریهای تنفسی
محیطهای با رطوبت کم مستعد تجمع آمونیاک و سایر گازهای مضر در هوای گلخانه هستند. این گازها میتوانند باعث تحریک سیستم تنفسی طیور شده و منجر به بیماریهای تنفسی شوند. تولید رطوبت به کمک مه پاش های پروانه ای میتواند به کاهش تولید آمونیاک کمک کرده و به طور مؤثری از بیماریهای تنفسی جلوگیری کند.
تأثیر رطوبت بر رشد و نرخ تبدیل غذایی
رطوبت متعادل در سالن مرغداری میتواند به بهبود تبدیل غذایی کمک کند. طیور در شرایط محیطی مطلوب، انرژی کمتری صرف تنظیم دمای بدن میکنند و این انرژی صرف رشد و تولید میشود. همچنین میزان مصرف غذا در شرایط رطوبتی مناسب بهتر است.
برای تامین رطوبت مرغداری از چه دستگاهی میتوان بهره گرفت؟
برای تامین رطوبت سالن های مرغداری و پرورش طیور میتوان از دستگاه مه پاش مرغداری بدین منظور استفاده کرد. مهپاشهای پروانهای در واقع از پرکاربردترین سیستمها برای تامین رطوبت در سالنهای پرورش مرغ می باشند. این دستگاه ها با چرخش پروانه آب را به قطرات ریز تبدیل میکنند و آنها را در سالن پخش میکنند. این روش، رطوبت را بهطور یکنواخت در سراسر سالن توزیع میکند و کمک میکند تا دما و رطوبت مطلوب حفظ شود.
در صورت عدم دسترسی به مه پاش پروانه ای رطوبت ساز التراسونیک نیز گزینه مطلوبی برای تامین رطوبت مرغداری است. رطوبتسازهای التراسونیک با استفاده از ارتعاشات فرکانسی آب را به قطرات بسیار ریز تبدیل میکنند. این دستگاهها برای سالنهای کوچکتر مناسب می باشند.
دقت کنید انتخاب رطوبت ساز مناسب بستگی به اندازه و نیازهای خاص سالن پرورش مرغ دارد. توجه به کارایی ، هزینه و نوع کاربرد هر یک میتواند به مرغداران کمک کند تا گزینهای مطلوب برای تأمین رطوبت مرغداری خود انتخاب کنند.