شیر پاستوریزه در مقابل شیر محلی ؛ کدامیک؟
عموماً در بین ذهنیت افراد اینطور جا افتاده که استفاده از شیر محلی بهتر از شیر پاستوریزه می باشد. دلیل این موضوع نیز آن است که شیر محلی بلافاصله پس از انجام پروسه شیردوشی گاو ها با دستگاه شیر دوش بدون هیچ گونه دستکاری به بازار عرضه میشود. این افراد اینطور توضیح میدهند که اگر انجام فرایند جوشاندن و پخت شیر بصورت صحیح و اصولی انجام شود این شیر بسیار با کیفیت تر از شیر پاستوریزه می شود. اما در مورد اینکه چرا استفاده شیر محلی نسبت به شیر پاستوریزه ارجع تر است این افراد یقین دارند که شیر پاستوریزه به علت اینکه در کارخانه ها دستکاری می شوند کیفیت اصلی شیر را ندارند. برخی نیز بدین باور هستند که به علت انجام فرایند پاستوریزاسیون شیر در کارخانه ها ، این نوع شیر به اندازه شیر محلی ارزش غذایی ندارد. ما میخواهیم در اصل برانیم که چنین ادعاهایی در مورد شیر پاستوریزه صحت دارد یا خیر؟
الف. مقایسه شیر پاستوریزه و محلی به لحاظ ارزش غذایی
قطعاً به این موضوع واقف هستید که شیر محلی می بایست قبل از استفاده جوشیده شود. این فراورده حتی در زمان تهیه فراورده هایی مانند ماست و کره نیز در لبنیاتی ها به کمک دستگاه پاتیل به نقطه جوش رسیده سپس مورد بهره برداری قرار میگیرد. در فرایند پخت شیر شما می بایست دمای شیر را به مرز ۱۰۰ درجه سانتیگراد رسانده و آن را تا مدت زمان نسبتاً طولانی حرارت دهید. برخی از متخصصین و کارشناسان بر این عقیده هستند که جوشاندن شیر در مدت زمان طولانی سبب از بین رفتن مقادیر زیادی ویتامین های موجود در آن « مانند ویتامین C ، ویتامین های B1 ، B12 ، B6 ، اسید فولیک و… » میشود. همچنین جوشاندن شیر سبب میشود تا کلسیم آن نیز به مقدار زیادی از بین برود. از لحاظ پروتئین نیز ، شیر پخته شده حدود ۲۰ درصد از پروتئین های محلول در خود را از دست میدهد.
در مقابل شیر محلی ، شیر پاستوریزه بصورت استانداردتر فرآوری میشود. این موضوع سبب میشود تا مواردی مانند حذف کلسیم ، ویتامین ها و سایر مواد مغذی موجود در شیر، به حداقل برسد.
ب. مقایسه شیر پاستوریزه و محلی به لحاظ بهداشت
به هنگام فرآیند شیردوشی از گاوها این احتمال وجود دارد که آلودگی هایی به شیر وارد شود. حتی در صورت استفاده از شیردوش گاو باز هم احتمال آلودگی شیر صفر نمیشود. علاوه بر این پس از جوشاندن شیر محلی ، احتمال این میرود که میکروب ها در آن وجود داشته باشد. در واقع با انجام پخت شیر باز هم نمیتوان به این یقین رسید که میکروب های آن به صفر برسد. این در حالیست که شیر پاستوریزه که در کارخانه ها تولید میشود از زمان تولید تا عرضه تحت انجام آزمایش های تخصصی قرار میگیرد. علاوه بر این شیر پاستوریزه در زمان نگهداری در دستگاه شیر سرد کن نگهداری میشود که این خود باعث میشود تا شیر قبل از انجام فرآوری فاسد نشود.
ج. مقایسه شیر پاستوریزه و محلی به لحاظ تاریخ انقضاء
یکی از بزرگترین مشکلاتی که شیر محلی با آن مواجه است نداشتن تاریخ تولید و تاریخ انقضاء در ان می باشد. بدینصورت که شما در هنگام خرید شیر محلی دقیقاً از زمان تولید شیر مطلع نیستید. همچنین بعد از جوشاندن شیر شما اگر تاریخ پخت شیر را فراموش کنید تاریخ انقضای آن را نمیتوانید محاسبه کنید. این در حالیست که شیر پاستوریزه دارای تاریخ تولید و تاریخ انقضای دقیق بوده و شما دقیقاً از زمان تولید شیر و زمان فساد شیر مطلع هستید.
نتیجه گیری
اینکه بگوییم که مصرف شیر محلی برای افراد مضر است اینگونه نیست! شیر محلی اگر از جای معتبر تهیه شده ، درست پخته شود و تا زمان اتمام تاریخ انقضاء مصرف شود میتواند گزینه خوبی برای استفاده روزمره باشد. در مقابل شیر پاستوریزه نیز اگر بصورت صحیح و اصولی فرآوری شود میتواند کیفیتی چندین برابر بیشتر از شیر محلی داشته باشد. ما در این مطلب صرفاً اطلاعاتی که می بایست شما در مقایسه این دو نوع شیر می بایست در نظر بگیرید را ذکر کرده ایم. با این حال تصمیم گیرنده اصلی شما هستید.